Het is de grootste daling sinds de start van de derde fase in 2013. In 2020 ging in het in totaal om 74,1 miljoen ton CO2-uitstoot waar dat in 2019 nog 83,7 miljoen ton was. De 419 bedrijven die onder het ETS vallen zijn samen verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de totale CO2-uitstoot in Nederland.

Inzet steenkool gehalveerd

De energiesector stootte in 2020 bijna 19% minder CO2 uit dan in 2019. En is daarmee verantwoordelijk voor 7 van de 9,6 miljoen ton CO2 die minder werd uitgestoten. De industrie noteerde vorig jaar een daling van 5% ten opzichte van 2019. Deze daling lijkt het gevolg van het afschakelen van kolencentrales en een verschuiving in de energiesector. Van kolen naar aardgas en hernieuwbare bronnen en een afnemende vraag naar elektriciteit door de coronacrisis.

Impact van de coronacrisis

Ook in andere Europese landen is een gelijksoortige daling van de uitstoot van grote bedrijven zichtbaar. De coronacrisis lijkt hiervoor van grote invloed te zijn. In juni ontvangt de NEa productiegegevens van de grote industrie, waardoor zichtbaar wordt in welke mate lagere productie van invloed is geweest op de daling van de CO2-uitstoot en in welke mate verduurzamingsmaatregelen.

Is opslag van CO2 de oplossing?

In de Rotterdamse haven gaan vier bedrijven CO2 afvangen en opslaan in een leeg gasveld onder de Noordzee. Hiervoor heeft de Nederlandse overheid zo'n 2 miljard euro subsidie beschikbaar gesteld. Het is voor het eerst dat er in Nederland op grote schaal CO2 afgevangen en opgeslagen gaat worden.

Carbon Capture Storage (CCS)

De methode staat bekend als CCS: de Engelse afkorting voor Carbon Capture and Storage. In het Nederlandse Klimaatakkoord werd twee jaar geleden al afgesproken dat ongeveer de helft van de CO2-reductiedoelstelling van de industrie in 2030 gehaald mag worden met behulp van CCS. Sindsdien was het de vraag wie er mee zouden doen en hoe hoog de rekening zou worden.

Overheid betaalt verschil

Bedrijven betalen voor rechten om CO2 uit te mogen stoten. Dat was een tijd vrij goedkoop, zo'n 5 tot 10 euro, maar is inmiddels 50 euro per ton. Opslag in gasvelden onder de Noordzee kost volgens het Havenbedrijf Rotterdam zo'n 80 euro per ton. De overheid legt met de subsidie het verschil bij. Als de CO2-prijs verder stijgt, wordt de subsidie minder.

Subsidie

Het gaat om geld uit de SDE++-subsidiepot die tot nu toe voornamelijk voor de opwekking van duurzame energie uit zon en wind werd gebruikt. Vanaf 2024 moet er jaarlijks 2,5 megaton CO2 worden afgevangen en opgeslagen. De infrastructuur wordt aangelegd door het Havenbedrijf Rotterdam, de Gasunie en Energiebeheer Nederland (EBN NL). Het gaat om leidingen waardoor de afgevangen CO2 van de bedrijven naar een leeg gasveld 20 kilometer uit de kust van Hoek van Holland getransporteerd wordt. Hiervoor is geld vanuit de Europese Unie beschikbaar.

Nu de subsidie is toegekend, gaan betrokken partijen ervan uit dat het zogenoemde Porthos-project er ook echt komt. Wel moeten de nodige vergunningen voor de bouw nog verleend worden en is er discussie over de stikstofruimte die voor de bouw nodig is.

Meer over stikstof

Bron: NEA, Havenbedrijf Rotterdam