Google
Zelf energie opwekken met zonnepanelen is tegenwoordig een echte “no-brainer”, want het is toch logisch dat je zelf energie opwekt met zonnepanelen. En dat is terecht, want zonnepanelen zijn eenvoudig te installeren en hebben een lange technische levensduur, waardoor je ze in korte tijd weer terugverdiend. Daarbij is deze zonne-energie ook écht groen en van jou! In dit artikel vertellen we je alles wat je moet weten over zonnepanelen.
Alles over zonnepanelen
Hoe werkt een zonnepaneel?
Als er zonlicht op het zonnepaneel schijnt komen er elektronen los uit de bovenkant van het paneel. Er ontstaat een “vrij elektron” met een bijbehorend gat. De elektronen kunnen maar één kant op, omdat er vanwege een ongelijke ladingverdeling een elektrisch veld ontstaat. Hierdoor ontstaat er een spanningsverschil tussen de boven- en onderkant van het paneel. Door deze kanten op elkaar aan te sluiten gaat er over de draad stroom lopen. Het filmpje laat zien hoe dat eruit ziet.
Waar bestaat een set zonnepanelen uit?
Een set zonnepanelen bestaat meestal uit een omvormer of meerdere micro-omvormers, een zonnepaneel, het framewerk en de aansluitkabels. Gemiddeld wek je met 1 zonnepaneel zo’n 400 kWh per jaar op. De technische levensduur van een zonnepaneel is sowieso 25 jaar, maar het vermogen neemt wel geleidelijk af (degradatie). Na 25 jaar leveren de meeste panelen nog zo’n 85% van het oorspronkelijk vermogen (Wattpiek). Een omvormer heeft een kortere levensduur en moet meestal na 10 jaar vervangen worden. Bij micro-omvormers wordt geclaimd dat deze een levensduur hebben van 15 tot 35 jaar.
Zonnecellen van silicium
Een zonnepaneel bestaat uit meerdere zonnecellen en de meeste zonnecellen zijn gemaakt van een laag silicium. Om van dit silicium een halfgeleider te maken voegt men aan de bovenkant een laagje fosfor toe en aan de onderkant een laag borium. Vervolgens plaatst men dit geheel tussen twee glasplaten die samen het zonnepaneel vormen. Er zijn verschillende soorten zonnecellen met elk hun eigen voordeel.
Monokristallijne zonnecel
De meeste zonnepanelen hebben monokristallijne zonnecellen. Deze zijn duurder in aanschaf dan polykristallijne panelen, maar wel veel efficiënter. Een monokristalijne zonnepaneel is in vele kleuren verkrijgbaar en geschikt voor zowel grote als kleine daken.
Polykristallijne zonnecel
Een zonnepaneel met polykristallijne zonnecellen zijn minder efficiënt dan monokristallijne panelen. De productiekosten liggen wel een stuk lager, waardoor de polykristallijne zonnepaneel wel een stuk goedkoper is. Ze zijn zeer geschikt voor grote daken en je herkent dit zonnepaneel aan zijn opvallende blauwe kleur.
Dunne film of amorfe zonnepanelen
Een dunne film zonnepaneel is vaak dunner, waardoor het paneel flexibel is. Deze microkristallijne of amorfe zonnepaneel wekt meer elektriciteit op per vermogen en juist minder per oppervlakte, omdat ze meer ruimte nodig hebben. Ook bij hoge temperaturen werken dunne film zonnecellen beter dan monokristallijne of polykristallijne zonnecellen.
Glas-glas of Glas-folie?
Voorheen was Glas-folie de enige keuze bij zonnepanelen, maar sinds enkele jaren heeft zich met Glas-glas een nieuwe techniek aangediend. Maar wat is nou de beste keuze voor jou? Allereerst zijn Glas-folie zonnepanelen 2 keer goedkoper, maar Glas-glas is daartegen weer duurzamer en behoudt voor een langere tijd een hogere opbrengst: Na 25 jaar is dit verschil ongeveer 5%. Een Glas-glas zonnepaneel is daarbij minder kwetsbaar, maar met 10 kilo weer een stuk zwaarder en niet geschikt voor elke dakconstructie. De voordelen van beide varianten op een rij:
Voordelen Glas-glas panelen
Lagere degradatie (87% na 30 jaar)
Duurzamer materiaal
Sterker en weersbestendiger
Voordelen Glas-folie panelen
Lichter in gewicht
Goedkoper
Geschikt voor elke dakconstructie
Bekende merken zonnepanelen
Onderstaande zonepanelenmerken zijn in 2022 het meest verkocht, het beste getest of behoren tot de A-kwaliteit merken.
Kosten en terugverdientijd van zonnepanelen
Wat kosten zonnepanelen?
De kosten van een zonnepaneel wordt uitgedrukt in euro/Wattpiek. In 2023 ligt deze prijs ongeveer op 1,25 euro per Wattpiek, waarmee een gemiddelde set van 12 panelen (5000 Wattpiek) dus zo’n 6250 euro kost. Dit is inclusief de installatie van de zonnepanelen en de omvormer(s). De prijsdaling in 2023 heeft te maken met het btw-tarief voor zonnepanelen dat van 21% naar 0% is gegaan. Een overzicht van alle kosten voor een set zonnepanelen:
Overige kosten voor 12 zonnepanelen
String omvormer: € 1200,-
Optimizers: € 720,-
(ipv string omvormer en optimizers)
Micro-omvormers: € 1740,-
Wijzigen meterkast: € 500,-
Slimme meter: € 80,-
Kosten tijdens levensduur zonnepanelen
Reinigen zonnepanelen: € 60,-
Installatiecheck: € 250,-
Vervangen omvormer: +/- € 1200,- *
* Houd er rekening mee dat je tijdens de levensduur van de zonnepanelen minimaal één keer de omvormer(s) moet vervangen. Neem deze dus mee in het berekenen van de terugverdientijd. Micro-omvormers hoeven niet tussentijds te worden vervangen.
Terugverdientijd van zonnepanelen
De gemiddelde terugverdientijd ligt door de hoge elektriciteitsprijs in 2023 rond de 3 á 4 jaar, maar is normaalgesproken tussen de 7 en 10 jaar bij een kWh-prijs van 20 cent. Hoe hoger de elektriciteitsprijs, hoe sneller de terugverdientijd. Onderstaand overzicht is opgesteld op basis van de gemiddelde aanschafprijs in 2023, inclusief de installatiekosten en omvormer(s). De opbrengst is op basis van 90% van het vermogen en gaat uit van een optimale ligging zonder schaduw, waarbij de kosten tijdens de levensduur niet zijn meegenomen.
Opbrengst zonnepanelen per regio
Zelfs in ons kleine landje is de opbrengst van de zonnepanelen afhankelijk van waar je woont. In onderstaande afbeelding zie je hoeveel kWh per kWp de theoretische opbrengst is per regio in Nederland.
Opwek zonne-energie per maand
De meest gunstige periode voor zonnepanelen is april t/m september. In deze 6 maanden wekken de zonnepanelen bijna 75% van de totale jaaropbrengst op. In de overige maanden doen de zonnepanelen veel minder, maar wekken ze nog steeds energie op. Door de lagere opwek in deze periode en het hogere elektriciteitsverbruik zie je dus ook minder teruglevering op de (slimme) elektriciteitsmeter.
Onderhoud en verzekeren zonnepanelen
Onderhouden van zonnepanelen
Onderhoud aan het zonnepaneel is belangrijk om het rendement zo optimaal mogelijk te houden, maar ook voor de veiligheid van de installatie. Het advies is om één keer per 3 jaar de gehele installatie te laten controleren door een erkend installatiebedrijf. Op deze manier ontdek je tijdig defecten in kabels en verbindingen en voorkom je verlies van opbrengst. Een installatiecheck van je zonnepanelen kost zo’n 250 euro.
Zonnepanelen schoonmaken
Maak de zonnepanelen ook af en toe schoon! Dit kan je zelf doen met gewoon water en een zachte doek of je laat hiervoor een specialist langskomen. Schakel de omvormer wel altijd even uit voordat je zelf begint met schoonmaken. Er zijn steeds meer schoonmaakbedrijven die met speciaal osmose water de zonnepanelen op een deskundige manier jaarlijks voor je reinigen. Het laten reinigen van een gemiddelde set met 12 zonnepanelen kost ongeveer 60 euro.
Verzekeren van zonnepanelen
Zonnepanelen vallen onder je opstalverzekering als deze nagelvast aan de woning zijn gemonteerd en hoef je dus niet apart te verzekeren. Voor zonnepanelen op platte daken verschilt dit per verzekeraar en is het verstandig dit even na te vragen bij de verzekeringsmaatschappij.
Ideale situatie voor zonnepanelen
Dak geschikt voor zonnepanelen?
Op de website Zonatlas zie je eenvoudig of jouw dak ook gunstig is voor het installeren van zonnepanelen. Deze handige website laat op een eenvoudige manier het potentieel zien van jouw dak.
Oplossingen voor schaduwvorming
Speciale optimizers of micro omvormers lossen (deels) het rendementsverlies op dat door schaduwvorming kan ontstaan. Als je gebruik maakt van micro omvormers heb je geen string-omvormer nodig wat bij optimizers nog wel het geval is. Sommige installatiebedrijven bieden standaard optimizers aan, maar deze leveren niet altijd het gewenste voordeel op. Laat je hierover dus goed informeren door meerdere installateurs.
Prijs per optimizer: € 60,-
Prijs per micro-omvormer: € 145,-
Ideale ligging
Voor een optimaal rendement is de ideale ligging normaal gesproken pal op het zuiden. Wat de ideale ligging is hangt ook af van je persoonlijke woonsituatie. In sommige gevallen levert juist een oost-west opstelling juist een hogere opbrengst op. De ideale hellingshoek ligt tussen de 30 en 40 graden. Het is daarnaast ook belangrijk om schaduwvorming zoveel mogelijk te voorkomen of op te vangen met micro-omvormers of optimizers. In onderstaande tabellen zie je de opbrengst per dakopstelling en hellingshoek in percentages.
In de meterkast
Capaciteit aansluiting
De capaciteit van de aansluiting bepaalt hoeveel zonnepanelen je maximaal kunt aansluiten en of er een wijziging van de aansluiting nodig is. Je kunt dus nooit meer zonvermogen plaatsen dan de capaciteit van je aansluiting. In onderstaand tabel lees je het maximale vermogen per aansluiting.
Verzwaren aansluiting in de meterkast
Voor een gemiddelde set zonnepanelen van 5 KWp (12 panelen) heb je voldoende aan een standaard aansluiting van 1×35 ampère. Als je meer plaatst, dan moet je de aansluiting laten wijzigen naar minimaal 3×25 ampère. De eenmalige kosten voor het verzwaren van de aansluiting zijn ongeveer 300 euro en kan verschillen per netbeheerder.
Voor installaties groter dan 17 KWp (45 zonnepanelen) heb je een aansluiting nodig die groter is dan 3×25 ampère. Naast de eenmalige kosten moet je dan ook rekening houden met extra jaarlijkse kosten. Bij een wijziging van de aansluiting zit gratis een slimme meter inbegrepen. Voor meer informatie neem je contact op met je netbeheerder.
Vervangen elektriciteitsmeter
De meeste mensen hebben tegenwoordig een slimme meter in de meterkast. Deze is standaard geschikt om de teruglevering van de zonnepanelen te meten. Als je nog geen geschikte meter hebt, dan vraag je deze aan bij de netbeheerder. Meestal vervangt de netbeheerder de meter gratis voor je.
Elektriciteitsmeter controleren
Wijzigen groepenkast
Op een bestaande groep in de meterkast mag je géén zonnepanelen (meer) plaatsen. Dus ook geen plug & play setjes van 2 of 3 zonnepanelen. In alle situaties moeten de zonnepanelen zijn aangesloten op een vrije groep. Een installateur kan een vrije groep voor je aanleggen. De kosten voor het aanbrengen van een aparte groep voor de zonnepanelen liggen zo rond de 500 euro. Vaak plaatst de installateur ook een hoofdschakelaar (verplicht als deze nog niet aanwezig is), een aparte aardlekschakelaar (verplicht) of vervangt hij de verouderde stoppen voor automaten. Als je geen hoofdschakelaar hebt, zoek dan een installateur met zegelrecht die de aansluitkast mag openen.
Subsidie voor zonnepanelen
Geen subsidie voor consumenten
Voor consumenten en bedrijven met een kleinverbruikersaansluiting is er op dit moment geen subsidie beschikbaar. Voor scholen, theaters en sportverenigingen die een klein zonproject starten op een kleinverbruikersaansluiting is er wel subsidie. Zij kunnen gebruiken maken van de ISDE subsidie. Je hebt een kleinverbruikersaansluiting als de capaciteit niet groter is dan 3×80 ampère.
Salderingsregeling
De salderingsregeling is een fiscale regeling voor consumenten en bedrijven met een kleinverbruikersaansluiting die elektriciteit terugleveren aan de energieleverancier. De huidige salderingsregeling blijft sowieso tot 2025 bestaan, maar wordt richting 2031 wel afgebouwd. Na deze periode ontvang je dan een vaste vergoeding voor de teruglevering van jouw zonnepanelen. Deze vergoeding spreek je af met de energieleverancier in het energiecontract. Om een vergoeding te krijgen moet de elektriciteitsmeter in de meterkast wel geschikt zijn om teruglevering te registreren.
Btw terugvragen
Vanaf 1 januari 2023 heeft het kabinet besloten het btw-tarief voor zonnepanelen te verlagen tot nul procent. Dit betekent dat een set zonnepanelen vanaf 2023 gemiddeld 1000 euro goedkoper is. Heb je nog zonnepanelen voor deze datum gekocht, dan kan je nog wel de btw terugvragen.
Zonnepanelen in Nederland
Opmars van zonnepanelen in Nederland
Het aantal zonnepanelen dat in Nederland geplaatst wordt blijft sterk groeien. Eind 2021 stond het geïnstalleerde zonvermogen in Nederland op maar liefst 14,3 Gigawatt (GW). Tien jaar geleden in 2013 was dit nog slechts 0,65 Gigawatt. Het jaar 2021 kent wel een teruglopende groei van geïnstalleerd zonvermogen in Nederland. Ten opzichte van het jaar ervoor werd er 0,4 GW minder zonvermogen geplaatst. De verwachting is dat in 2022 ongeveer 3 GW aan zonvermogen is bijgeplaatst, maar deze cijfers worden pas in het voorjaar bekend gemaakt.
Zonneparken
Ook het aantal zonneparken (of zonneweides) groeit sterk de laatste jaren. Het totaal aantal zonneparken in Nederland ligt zo rond de 500 stuks eind 2021, waarmee een totaal vermogen van 6,5 Gigawatt is gemoeid. In 2020 werd het aantal opgezette zonneparken verdubbeld ten opzichte van het jaar ervoor. In 2021 was er ook een stijging te zien, maar minder fors. De verwachting is dat het aantal zonneparken in Nederland niet heel snel meer zal groeien. Dit heeft vooral te maken met de krapte in het elektriciteitsnet.
Woningen met zonnepanelen in Nederland
Als we kijken naar het aantal woningen (kleinverbruikers) met zonnepanelen zien we dat deze een steeds groter aandeel van het bijgeplaatste zonvermogen inneemt. DNE Research schat in dat zo’n 3,9 Gigawatt aan zonvermogen is bijgeplaatst in 2022. Dit betekent dat met 2,2 Gigawatt zo’n 56% van dit vermogen afkomstig is door plaatsing van panelen op woningen van consumenten en kleine bedrijven.
Zonnepanelen er provincie
Het is logisch dat de provincie Noord-Brabant de meeste woningen met zonnepanelen heeft, want dit is ook de grootste provincie in Nederland. Met ruim 350.000 woningen voeren de Brabanders al jarenlang de lijst van provincies met zonnepanelen aan. Ook in 2022 werd in het Brabantse land de meeste panelen bijgeplaatst.
Onderzoek naar zonnepanelen
Wist je dit over zonnepanelen?
De terugverdientijd van zonnepanelen ligt op dit moment (2023) op 3 á 4 jaar!
Een zonnepaneel is niet hetzelfde als een zonneboiler. Met een zonneboiler verwarm je alleen water en wek je geen stroom op.
Een zonnepaneel gaat sowieso 25 jaar mee. Let wel op de degradatie van zonnepanelen.
De degradatie bepaalt de kwaliteit van een zonnepaneel. Na 25 jaar leveren de meeste zonnepanelen nog 85% van het oorspronkelijke vermogen.
Een optimizer of een micro omvormer voorkomt dat je opbrengst verliest bij schaduw, omdat deze de opbrengst per paneel afzonderlijk regelt.
PV staat voor “Photo Voltaïsch”. Dit zijn eigenlijk de zonnecellen in het zonnepaneel.
Video's over zonnepanelen
Deel dit artikel