Alles over zonnepanelen

Zonnepanelen laten installeren is tegenwoordig een echte “no-brainer”, want ze zijn eenvoudig te installeren en hebben een lange technische levensduur, waardoor je ze in korte tijd weer terugverdiend. Daarbij is deze zonne-energie ook écht groen en van jou! In dit artikel vertellen we je alles wat je moet weten over zonnepanelen en het installeren ervan.

Alles over zonnepanelen

Hoe werkt een zonnepaneel?

Als er zonlicht op het zonnepaneel schijnt komen er elektronen los uit de bovenkant van het paneel. Er ontstaat een “vrij elektron” met een bijbehorend gat. De elektronen kunnen maar één kant op, omdat er vanwege een ongelijke ladingverdeling een elektrisch veld ontstaat. Hierdoor ontstaat er een spanningsverschil tussen de boven- en onderkant van het paneel. Door deze kanten op elkaar aan te sluiten gaat er over de draad stroom lopen. Het filmpje laat zien hoe dat eruit ziet.

Waar bestaat een set zonnepanelen uit?

Een set zonnepanelen bestaat meestal uit een omvormer of meerdere micro-omvormers, een zonnepaneel, het framewerk en de aansluitkabels. Gemiddeld wek je met 1 zonnepaneel zo’n 400 kWh per jaar op. De technische levensduur van een zonnepaneel is sowieso 25 jaar, maar het vermogen neemt wel geleidelijk af (degradatie). Na 25 jaar leveren de meeste panelen nog zo’n 85% van het oorspronkelijk vermogen (Wattpiek). Een omvormer heeft een kortere levensduur en moet meestal na 10 jaar vervangen worden. Bij micro-omvormers wordt geclaimd dat deze een levensduur hebben van 15 tot 35 jaar.

Zonnecellen van silicium

Een zonnepaneel bestaat uit meerdere zonnecellen en de meeste zonnecellen zijn gemaakt van een laag silicium. Om van dit silicium een halfgeleider te maken voegt men aan de bovenkant een laagje fosfor toe en aan de onderkant een laag borium. Vervolgens plaatst men dit geheel tussen twee glasplaten die samen het zonnepaneel vormen. Er zijn verschillende soorten zonnecellen met elk hun eigen voordeel.

Monokristalijnne zonnepanelen

Monokristallijne zonnecel

De meeste zonnepanelen hebben monokristallijne zonnecellen. Deze zijn duurder in aanschaf dan polykristallijne panelen, maar wel veel efficiënter. Een monokristalijne zonnepaneel is in vele kleuren verkrijgbaar en geschikt voor zowel grote als kleine daken.

Polykristallijne zonnepanelen

Polykristallijne zonnecel

Een zonnepaneel met polykristallijne zonnecellen zijn minder efficiënt dan monokristallijne panelen. De productiekosten liggen wel een stuk lager, waardoor de polykristallijne zonnepaneel wel een stuk goedkoper is. Ze zijn zeer geschikt voor grote daken en je herkent dit zonnepaneel aan zijn opvallende blauwe kleur.

Microkristallijne zonnepanelen

Dunne film of amorfe zonnepanelen

Een dunne film zonnepaneel is vaak dunner, waardoor het paneel flexibel is. Deze microkristallijne of amorfe zonnepaneel wekt meer elektriciteit op per vermogen en juist minder per oppervlakte, omdat ze meer ruimte nodig hebben. Ook bij hoge temperaturen werken dunne film zonnecellen beter dan monokristallijne of polykristallijne zonnecellen.

Glas-glas of Glas-folie?

Voorheen was Glas-folie de enige keuze bij zonnepanelen, maar sinds enkele jaren heeft zich met Glas-glas een nieuwe techniek aangediend. Maar wat is nou de beste keuze voor jou? Allereerst zijn Glas-folie zonnepanelen 2 keer goedkoper, maar Glas-glas is daartegen weer duurzamer en behoudt voor een langere tijd een hogere opbrengst: Na 25 jaar is dit verschil ongeveer 5%. Een Glas-glas zonnepaneel is daarbij minder kwetsbaar, maar met 10 kilo weer een stuk zwaarder en niet geschikt voor elke dakconstructie. De voordelen van beide varianten op een rij:

Zonnepanelen glas of folie

Voordelen Glas-glas panelen

Lagere degradatie (87% na 30 jaar)

Duurzamer materiaal

Sterker en weersbestendiger

Voordelen Glas-folie panelen

Lichter in gewicht

Goedkoper

Geschikt voor elke dakconstructie

De voordelen en nadelen van zonnepanelen

Meer over de nadelen van zonnepanelen

Voordelen zonnepanelen

Lagere energierekening

Korte terugverdientijd

Eenvoudig te installeren

Lange levensduur (>25 jaar)

Woningwaarde stijgt

Minder Co2-uitstoot

Nadelen zonnepanelen

Dak aangezicht

Krapte elektriciteitsnet

Aanpassing meterkast

Fossiele energie productieproces

Vergt onderhoud

Verdwijnen salderingsregeling

Bekende merken zonnepanelen in 2023

Kosten en terugverdientijd van zonnepanelen

Wat kosten zonnepanelen?

De kosten van een zonnepaneel wordt uitgedrukt in euro/Wattpiek. In 2023 ligt deze prijs ongeveer op 1,25 euro per Wattpiek, waarmee een gemiddelde set van 12 panelen (5000 Wattpiek) dus zo’n 6250 euro kost. Dit is inclusief de installatie en de omvormer(s). De prijsdaling in 2023 heeft te maken met het btw-tarief voor zonnepanelen dat van 21% naar 0% is gegaan.

prijs ontwikkeling zonnepanelen

Overige kosten voor 12 zonnepanelen

String omvormer: € 1200,-

Optimizers: € 720,-

Micro-omvormers: € 1740,- *

Wijzigen meterkast: € 500,-

Slimme meter: € 80,-

* In plaats van een string omvormer met optimizers

Kosten tijdens levensduur zonnepanelen

Schoonmaken: € 60,-

Installatiecheck: € 250,-

Vervangen omvormer: +/- € 1200,- *

* Hou er rekening mee dat je tijdens de levensduur van de zonnepanelen minimaal één keer de omvormer(s) moet vervangen. Neem deze dus mee in het berekenen van de terugverdientijd. Micro-omvormers hoeven niet tussentijds te worden vervangen.

Terugverdientijd van zonnepanelen

De gemiddelde terugverdientijd ligt door de hoge elektriciteitsprijs in 2023 rond de 3 á 4 jaar, maar is normaalgesproken tussen de 7 en 10 jaar bij een kWh-prijs van 20 cent. Hoe hoger de elektriciteitsprijs, hoe sneller de terugverdientijd. Onderstaand overzicht is opgesteld op basis van de gemiddelde aanschafprijs in 2023, inclusief de installatiekosten en omvormer(s). De opbrengst is op basis van 90% van het vermogen en gaat uit van een optimale ligging zonder schaduw, waarbij de kosten tijdens de levensduur niet zijn meegenomen.

terugverdientijd zonnepanelen in 2023
terugverdientijd zonnepanelen in 2031

Opbrengst zonnepanelen per regio

Zelfs in ons kleine landje is de opbrengst van de zonnepanelen afhankelijk van waar je woont. In onderstaande afbeelding zie je hoeveel kWh per kWp de theoretische opbrengst is per regio in Nederland.

opbrengst zonnepanelen

Opwek zonne-energie per maand

De meest gunstige periode om zonne-energie op te wekken is vanaf april t/m september. In deze 6 maanden wekken de zonnepanelen bijna 75% van de totale jaaropbrengst op. In de overige maanden wekken ze veel minder op, maar is er zeker nog sprake van opbrengst. Door de lagere opwek in deze periode en het hogere elektriciteitsverbruik zie je dus wel minder teruglevering op de (slimme) elektriciteitsmeter.

Verschil opwekken en terugleveren

Opbrengst zonnepanelen per maand 2021

Onderhoud en verzekeren zonnepanelen

Onderhouden van zonnepanelen

Onderhoud aan het zonnepaneel is belangrijk om het rendement zo optimaal mogelijk te houden, maar ook voor de veiligheid van de installatie. Het advies is om één keer per 3 jaar de gehele installatie te laten controleren door een erkend installatiebedrijf. Op deze manier ontdek je tijdig defecten in kabels en verbindingen en voorkom je verlies van opbrengst. Een installatiecheck van je zonnepanelen kost zo’n 250 euro.

Zonnepanelen schoonmaken

Maak de zonnepanelen ook af en toe schoon! Dit kan je zelf doen met gewoon water en een zachte doek of je laat hiervoor een specialist langskomen. Schakel de omvormer wel altijd even uit voordat je zelf begint met schoonmaken. Er zijn steeds meer schoonmaakbedrijven die met speciaal osmose water de zonnepanelen op een deskundige manier jaarlijks voor je reinigen. Het laten reinigen van een gemiddelde set met 12 zonnepanelen kost ongeveer 60 euro.

Verzekeren van zonnepanelen

Zonnepanelen vallen onder je opstalverzekering als deze nagelvast aan de woning zijn gemonteerd en hoef je dus niet apart te verzekeren. Voor zonnepanelen op platte daken verschilt dit per verzekeraar en is het verstandig dit even na te vragen bij de verzekeringsmaatschappij.

Ideale situatie voor zonnepanelen

Dak geschikt voor zonnepanelen?

Op de website Zonatlas zie je eenvoudig of jouw dak ook gunstig is voor het installeren van zonnepanelen. Deze handige website laat op een eenvoudige manier het potentieel zien van jouw dak.

Is jouw dak geschikt?

Schaduw en zonnepanelen

Speciale optimizers of micro omvormers lossen (deels) het rendementsverlies op dat door schaduwvorming kan ontstaan. Als je gebruik maakt van micro omvormers heb je geen string-omvormer nodig wat bij optimizers nog wel het geval is. Sommige installatiebedrijven bieden standaard optimizers aan, maar deze leveren niet altijd het gewenste voordeel op. Laat je hierover dus goed informeren door meerdere installateurs.

Schaduw en zonnepanelen

Prijs per optimizer: € 60,-

Prijs per micro-omvormer: € 145,-

Ideale ligging van zonnepanelen

Voor een optimaal rendement is de ideale ligging normaal gesproken pal op het zuiden. Wat de ideale ligging is hangt ook af van je persoonlijke woonsituatie. In sommige gevallen levert juist een oost-west opstelling juist een hogere opbrengst op. De ideale hellingshoek ligt tussen de 30 en 40 graden. In onderstaande tabellen zie je de opbrengst per dakopstelling en hellingshoek in percentages.

zonnepanelen-ideale ligging

In de meterkast

Capaciteit aansluiting

De capaciteit van de aansluiting bepaalt hoeveel zonnepanelen je maximaal kunt aansluiten en of er een wijziging van de aansluiting nodig is. Je kunt dus nooit meer zonvermogen plaatsen dan de capaciteit van je aansluiting. In onderstaand tabel lees je het maximale vermogen per aansluiting.

zonnepanelen aansluiten

Verzwaren aansluiting in de meterkast

Voor een gemiddelde set zonnepanelen van 5 KWp (12 panelen) heb je voldoende aan een standaard aansluiting van 1×35 ampère. Als je meer plaatst, dan moet je de aansluiting laten wijzigen naar minimaal 3×25 ampère. De eenmalige kosten voor het verzwaren van de aansluiting zijn ongeveer 300 euro en kan verschillen per netbeheerder.

Voor installaties groter dan 17 KWp (45 panelen) heb je een aansluiting nodig die groter is dan 3×25 ampère. Naast de eenmalige kosten moet je dan ook rekening houden met extra jaarlijkse kosten. Bij een wijziging van de aansluiting zit gratis een slimme meter inbegrepen. Voor meer informatie neem je contact op met je netbeheerder.

Contact netbeheerder

Vervangen elektriciteitsmeter

De meeste mensen hebben tegenwoordig een slimme meter in de meterkast. Deze is standaard geschikt om de teruglevering van zonne-energie te meten. Als je nog geen geschikte meter hebt, dan vraag je deze aan bij de netbeheerder. Meestal vervangt de netbeheerder de meter gratis voor je.

Elektriciteitsmeter controleren

Wijzigen groepenkast

Op een bestaande groep in de meterkast mag je géén zonnepanelen (meer) plaatsen. Dus ook geen plug & play setjes van 2 of 3 panelen. In alle situaties moeten de panelen zijn aangesloten op een vrije groep. Een installateur kan een vrije groep voor je aanleggen. De kosten voor het aanbrengen van een aparte groep voor de zonnepanelen liggen zo rond de 500 euro. Vaak plaatst de installateur ook een hoofdschakelaar (verplicht als deze nog niet aanwezig is), een aparte aardlekschakelaar (verplicht) of vervangt hij de verouderde stoppen voor automaten. Als je geen hoofdschakelaar hebt, zoek dan een installateur met zegelrecht die de aansluitkast mag openen.

Zonnepanelen aansluiten doe je!

Subsidie voor zonnepanelen

Geen subsidie voor consumenten

Voor consumenten en bedrijven met een kleinverbruikersaansluiting is er op dit moment geen subsidie beschikbaar. Voor scholen, theaters en sportverenigingen die een klein zonproject starten op een kleinverbruikersaansluiting is er wel subsidie. Zij kunnen gebruiken maken van de ISDE subsidie. Je hebt een kleinverbruikersaansluiting als de capaciteit niet groter is dan 3×80 ampère.

ISDE subsidie

Salderingsregeling

De salderingsregeling is een fiscale regeling voor consumenten en bedrijven met een kleinverbruikersaansluiting die elektriciteit terugleveren aan de energieleverancier. De huidige salderingsregeling blijft sowieso tot 2025 bestaan, maar wordt richting 2031 wel afgebouwd. Na deze periode ontvang je dan een vaste vergoeding voor de teruglevering van jouw zonnepanelen. Deze vergoeding spreek je af met de energieleverancier in het energiecontract. Om een vergoeding te krijgen moet de elektriciteitsmeter in de meterkast wel geschikt zijn om teruglevering te registreren.

De salderingsregeling

Btw terugvragen

Vanaf 1 januari 2023 heeft het kabinet besloten het btw-tarief voor zonnepanelen te verlagen tot nul procent. Dit betekent dat een set zonnepanelen vanaf 2023 gemiddeld 1000 euro goedkoper is. Heb je nog zonnepanelen voor deze datum gekocht, dan kan je nog wel de btw terugvragen.

Btw-tarief naar 0%

Btw terugvragen

Zonnepanelen in Nederland

Opmars van zonnepanelen in Nederland

Het aantal geplaatste zonnepanelen in Nederland blijft groeien. Eind 2022 was het totale geïnstalleerde zonvermogen in Nederland maar liefst 19,1 Gigawatt (GW). Het CBS meldt dat er in 2022 voor maar liefst 4,2 GW aan zonnepanelen werd bijgeplaatst. De jaarlijkse groei loopt in percentages wel wat terug de laatste 3 jaar, maar niettemin blijven zonnepanelen onverminderd populair. Zo’n 10 jaar geleden was het totaal geïnstalleerd vermogen nog maar 0,65 GW.

Zonnepanelen in Nederland

Zonneparken

Ook het aantal zonneparken (of zonneweides) groeit sterk de laatste jaren. Het totaal aantal zonneparken in Nederland ligt zo rond de 500 stuks eind 2021, waarmee een totaal vermogen van 6,5 Gigawatt is gemoeid. In 2020 werd het aantal opgezette zonneparken verdubbeld ten opzichte van het jaar ervoor. In 2021 was er ook een stijging te zien, maar minder fors. De verwachting is dat het aantal zonneparken in Nederland niet heel snel meer zal groeien. Dit heeft vooral te maken met de krapte in het elektriciteitsnet.

Capaciteitsproblemen elektriciteitsnet

zonneparken in Nederland

Woningen met zonnepanelen in Nederland

Als we kijken naar het aantal woningen (kleinverbruikers) met zonnepanelen zien we dat deze een steeds groter aandeel van het bijgeplaatste zonvermogen inneemt. Het CBS meldt dat er zo’n 4,2 Gigwatt aan zonvermogen is bijgeplaatst in 2022. Dit betekent dat ruim de helft van het zonvermogen in 2022 door consumenten en kleine bedrijven werd aangesloten. De meeste zonnepanelen liggen in de provincie Noord-Brabant.

Record aantal woningen met zonnepanelen

geplaatst zonvermogen in Nederland 2022
Aantal kleinverbruikers met zonnepanelen per provincie 2023

Onderzoek naar zonnepanelen

Laatste nieuws over zonnepanelen

Wist je dit over zonnepanelen?

Zonnepanelen verdien je op dit moment terug in 4 jaar

Met een zonnepaneel wek je elektriciteit op. Anders dan met een zonneboiler waarmee je water verwarmd

Een zonnepaneel gaat sowieso 25 jaar mee. Let wel op de degradatie van zonnepanelen

Zonnepanelen leveren vaak na 25 jaar nog 85% van het piekvermogen

Schaduw op je dak? Met micro-omvormers of optimizers voorkom je opbrengstverlies

1 zonnepaneel wekt gemiddeld al 400 kWh per jaar op

Video's over zonnepanelen

  • Jouw feedback
  • 24   0

Andere bekeken ook

Stappenplan zonnepanelen

Alles over omvormers