Waar bestaat een set zonnepanelen uit?

Een set zonnepanelen bestaat meestal uit een omvormer of meerdere micro-omvormers, een zonnepaneel, het framewerk en de aansluitkabels. Gemiddeld wek je met 1 zonnepaneel zo’n 400 kWh per jaar op. De technische levensduur van een zonnepaneel is sowieso 25 jaar, maar het vermogen neemt wel geleidelijk af (degradatie). Na 25 jaar leveren de meeste panelen nog zo’n 85% van het oorspronkelijk vermogen (Wattpiek). Een omvormer heeft een kortere levensduur en moet meestal na 10 jaar vervangen worden. Bij micro-omvormers wordt geclaimd dat deze een levensduur hebben van 15 tot 35 jaar.

Zonnecellen van silicium

Een zonnepaneel bestaat uit meerdere zonnecellen en de meeste zonnecellen zijn gemaakt van een laag silicium. Om van dit silicium een halfgeleider te maken voegt men aan de bovenkant een laagje fosfor toe en aan de onderkant een laag borium. Vervolgens plaatst men dit geheel tussen twee glasplaten die samen het zonnepaneel vormen. Er zijn verschillende soorten zonnecellen met elk hun eigen voordeel.

De voordelen en nadelen van zonnepanelen

Meer over de nadelen van zonnepanelen

Bekende merken zonnepanelen in 2023

Terugverdientijd van zonnepanelen

De gemiddelde terugverdientijd ligt door de hoge elektriciteitsprijs in 2023 rond de 3 á 4 jaar, maar is normaalgesproken tussen de 7 en 10 jaar bij een kWh-prijs van 20 cent. Hoe hoger de elektriciteitsprijs, hoe sneller de terugverdientijd. Onderstaand overzicht is opgesteld op basis van de gemiddelde aanschafprijs in 2023, inclusief de installatiekosten en omvormer(s). De opbrengst is op basis van 90% van het vermogen en gaat uit van een optimale ligging zonder schaduw, waarbij de kosten tijdens de levensduur niet zijn meegenomen.

Opbrengst zonnepanelen per regio

Zelfs in ons kleine landje is de opbrengst van de zonnepanelen afhankelijk van waar je woont. In onderstaande afbeelding zie je hoeveel kWh per kWp de theoretische opbrengst is per regio in Nederland.

Opwek zonne-energie per maand

De meest gunstige periode om zonne-energie op te wekken is vanaf april t/m september. In deze 6 maanden wekken de zonnepanelen bijna 75% van de totale jaaropbrengst op. In de overige maanden wekken ze veel minder op, maar is er zeker nog sprake van opbrengst. Door de lagere opwek in deze periode en het hogere elektriciteitsverbruik zie je dus wel minder teruglevering op de (slimme) elektriciteitsmeter.

Verschil opwekken en terugleveren

Onderhouden van zonnepanelen

Onderhoud aan het zonnepaneel is belangrijk om het rendement zo optimaal mogelijk te houden, maar ook voor de veiligheid van de installatie. Het advies is om één keer per 3 jaar de gehele installatie te laten controleren door een erkend installatiebedrijf. Op deze manier ontdek je tijdig defecten in kabels en verbindingen en voorkom je verlies van opbrengst. Een installatiecheck van je zonnepanelen kost zo’n 250 euro.

Zonnepanelen schoonmaken

Maak de zonnepanelen ook af en toe schoon! Dit kan je zelf doen met gewoon water en een zachte doek of je laat hiervoor een specialist langskomen. Schakel de omvormer wel altijd even uit voordat je zelf begint met schoonmaken. Er zijn steeds meer schoonmaakbedrijven die met speciaal osmose water de zonnepanelen op een deskundige manier jaarlijks voor je reinigen. Het laten reinigen van een gemiddelde set met 12 zonnepanelen kost ongeveer 60 euro.

Verzekeren van zonnepanelen

Zonnepanelen vallen onder je opstalverzekering als deze nagelvast aan de woning zijn gemonteerd en hoef je dus niet apart te verzekeren. Voor zonnepanelen op platte daken verschilt dit per verzekeraar en is het verstandig dit even na te vragen bij de verzekeringsmaatschappij.

Dak geschikt voor zonnepanelen?

Op de website Zonatlas zie je eenvoudig of jouw dak ook gunstig is voor het installeren van zonnepanelen. Deze handige website laat op een eenvoudige manier het potentieel zien van jouw dak.

Is jouw dak geschikt?

Schaduw en zonnepanelen

Speciale optimizers of micro omvormers lossen (deels) het rendementsverlies op dat door schaduwvorming kan ontstaan. Als je gebruik maakt van micro omvormers heb je geen string-omvormer nodig wat bij optimizers nog wel het geval is. Sommige installatiebedrijven bieden standaard optimizers aan, maar deze leveren niet altijd het gewenste voordeel op. Laat je hierover dus goed informeren door meerdere installateurs.

Schaduw en zonnepanelen

Ideale ligging van zonnepanelen

Voor een optimaal rendement is de ideale ligging normaal gesproken pal op het zuiden. Wat de ideale ligging is hangt ook af van je persoonlijke woonsituatie. In sommige gevallen levert juist een oost-west opstelling juist een hogere opbrengst op. De ideale hellingshoek ligt tussen de 30 en 40 graden. In onderstaande tabellen zie je de opbrengst per dakopstelling en hellingshoek in percentages.

Capaciteit aansluiting

De capaciteit van de aansluiting bepaalt hoeveel zonnepanelen je maximaal kunt aansluiten en of er een wijziging van de aansluiting nodig is. Je kunt dus nooit meer zonvermogen plaatsen dan de capaciteit van je aansluiting. In onderstaand tabel lees je het maximale vermogen per aansluiting.

Verzwaren aansluiting in de meterkast

Voor een gemiddelde set zonnepanelen van 5 KWp (12 panelen) heb je voldoende aan een standaard aansluiting van 1×35 ampère. Als je meer plaatst, dan moet je de aansluiting laten wijzigen naar minimaal 3×25 ampère. De eenmalige kosten voor het verzwaren van de aansluiting zijn ongeveer 300 euro en kan verschillen per netbeheerder.

Voor installaties groter dan 17 KWp (45 panelen) heb je een aansluiting nodig die groter is dan 3×25 ampère. Naast de eenmalige kosten moet je dan ook rekening houden met extra jaarlijkse kosten. Bij een wijziging van de aansluiting zit gratis een slimme meter inbegrepen. Voor meer informatie neem je contact op met je netbeheerder.

Contact netbeheerder

Vervangen elektriciteitsmeter

De meeste mensen hebben tegenwoordig een slimme meter in de meterkast. Deze is standaard geschikt om de teruglevering van zonne-energie te meten. Als je nog geen geschikte meter hebt, dan vraag je deze aan bij de netbeheerder. Meestal vervangt de netbeheerder de meter gratis voor je.

Elektriciteitsmeter controleren

Wijzigen groepenkast

Op een bestaande groep in de meterkast mag je géén zonnepanelen (meer) plaatsen. Dus ook geen plug & play setjes van 2 of 3 panelen. In alle situaties moeten de panelen zijn aangesloten op een vrije groep. Een installateur kan een vrije groep voor je aanleggen. De kosten voor het aanbrengen van een aparte groep voor de zonnepanelen liggen zo rond de 500 euro. Vaak plaatst de installateur ook een hoofdschakelaar (verplicht als deze nog niet aanwezig is), een aparte aardlekschakelaar (verplicht) of vervangt hij de verouderde stoppen voor automaten. Als je geen hoofdschakelaar hebt, zoek dan een installateur met zegelrecht die de aansluitkast mag openen.

Zonnepanelen aansluiten doe je!

Geen subsidie voor consumenten

Voor consumenten en bedrijven met een kleinverbruikersaansluiting is er op dit moment geen subsidie beschikbaar. Voor scholen, theaters en sportverenigingen die een klein zonproject starten op een kleinverbruikersaansluiting is er wel subsidie. Zij kunnen gebruiken maken van de ISDE subsidie. Je hebt een kleinverbruikersaansluiting als de capaciteit niet groter is dan 3×80 ampère.

ISDE subsidie

Salderingsregeling

De salderingsregeling is een fiscale regeling voor consumenten en bedrijven met een kleinverbruikersaansluiting die elektriciteit terugleveren aan de energieleverancier. De huidige salderingsregeling blijft sowieso tot 2025 bestaan, maar wordt richting 2031 wel afgebouwd. Na deze periode ontvang je dan een vaste vergoeding voor de teruglevering van jouw zonnepanelen. Deze vergoeding spreek je af met de energieleverancier in het energiecontract. Om een vergoeding te krijgen moet de elektriciteitsmeter in de meterkast wel geschikt zijn om teruglevering te registreren.

De salderingsregeling

Btw terugvragen

Vanaf 1 januari 2023 heeft het kabinet besloten het btw-tarief voor zonnepanelen te verlagen tot nul procent. Dit betekent dat een set zonnepanelen vanaf 2023 gemiddeld 1000 euro goedkoper is. Heb je nog zonnepanelen voor deze datum gekocht, dan kan je nog wel de btw terugvragen.

Btw-tarief naar 0%

Btw terugvragen

Opmars van zonnepanelen in Nederland

Het aantal geplaatste zonnepanelen in Nederland blijft groeien. Eind 2022 was het totale geïnstalleerde zonvermogen in Nederland maar liefst 19,1 Gigawatt (GW). Het CBS meldt dat er in 2022 voor maar liefst 4,2 GW aan zonnepanelen werd bijgeplaatst. De jaarlijkse groei loopt in percentages wel wat terug de laatste 3 jaar, maar niettemin blijven zonnepanelen onverminderd populair. Zo’n 10 jaar geleden was het totaal geïnstalleerd vermogen nog maar 0,65 GW.

Zonneparken

Ook het aantal zonneparken (of zonneweides) groeit sterk de laatste jaren. Het totaal aantal zonneparken in Nederland ligt zo rond de 500 stuks eind 2021, waarmee een totaal vermogen van 6,5 Gigawatt is gemoeid. In 2020 werd het aantal opgezette zonneparken verdubbeld ten opzichte van het jaar ervoor. In 2021 was er ook een stijging te zien, maar minder fors. De verwachting is dat het aantal zonneparken in Nederland niet heel snel meer zal groeien. Dit heeft vooral te maken met de krapte in het elektriciteitsnet.

Capaciteitsproblemen elektriciteitsnet

Woningen met zonnepanelen in Nederland

Als we kijken naar het aantal woningen (kleinverbruikers) met zonnepanelen zien we dat deze een steeds groter aandeel van het bijgeplaatste zonvermogen inneemt. Het CBS meldt dat er zo’n 4,2 Gigwatt aan zonvermogen is bijgeplaatst in 2022. Dit betekent dat ruim de helft van het zonvermogen in 2022 door consumenten en kleine bedrijven werd aangesloten. De meeste zonnepanelen liggen in de provincie Noord-Brabant.

Record aantal woningen met zonnepanelen

TNO: Recyclen zonnepanelen (2022)

Solvari: 70 zonnepanelen getest (2022)

DNE Research: Solar Trend Rapport (2022)

IFV: Depositie brandende zonnepanelen (2021)

TNO: Brand zonnepanelen (2019)

Deloitte: Elektriciteitsbehoefte door zonnepanelen (2018)

Atse Louwen: Hoe duurzaam zijn zonnepanelen (2016)

Holland Solar: Ruimte voor zonne-energie (2015)

PBL: Potentie zonnepanelen gebouwde omgeving (2014)