Aquathermie is het winnen van thermische energie uit water die we vervolgens gebruiken voor het warmen of verkoelen van onze gebouwen. Nederland wil deze vorm van energie vooral gebruiken ter vervanging van aardgas. Nederland heeft veel oppervlaktewater, waardoor de potentie van de energievorm enorm is binnen de energietransitie. In dit artikel leggen we je uit hoe aquathermie werkt, welke vormen er zijn en hoe we dit gaan gebruiken.
Wat is aquathermie?
Zo werkt warmte uit water
Thermische energie win je uit oppervlaktewater (TEO), afvalwater (TEA) of drinktwater (TED) met een warmtewisselaar. Een energiecentrale onttrekt thermische energie aan de diepe waterlagen en transporteert dit via een warmtenet of koudenet aan de gebouwde omgeving. De op het netwerk aangesloten gebouwen gebruiken de energie vervolgens voor het verwarmen of verkoelen van het pand via een warmtepomp. Een WKO-systeem (warmte-koude opslag) kan de thermische energie ook opslaan voor later gebruik. In de zomer gewonnen thermische energie wordt op deze manier in de winter gebruikt als warmtebron.
Nederland onderzoekt op zo’n 90 locaties de mogelijkheden van aquathermie. Het Netwerk Aqua Thermie (NAT) faciliteert het ophalen en delen van de ervaringen en lessen uit de praktijk.
TEO
TEO betekent Thermische Energie uit Oppervlaktewater. Sloten, meren of rivieren vormen dus de energiebron om energie te winnen. Het Nederlandse oppervlaktewater heeft theoretisch een energiepotentie van zo’n 150 petajoule. Dit komt neer op 4,3 miljard m3 gas of 41,6 miljard kWh aan stroom.
TEA
TEA betekent Thermische Energie uit Afvalwater, waarbij de gewonnen energie uit gezuiverd afvalwater van rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI) komt. Deze manier van warmtewinning levert in potentie 56 petajoule aan energie op, wat neerkomt op 1,6 miljard m3 gas of 15,6 miljard kWh stroom. Een andere benaming voor TEA is riothermie, waarbij warmte uit wegstromend douchewater of afwaswater de energiebron vormt.
TED
TED betekent Thermische Energie uit Drinkwater, waarbij tijdens de productie van drinkwater vrijgekomen thermische energie wordt gewonnen. De hoeveelheid energie is echter zéér lokaal en beperkt, waardoor TED in Nederland weinig potentie heeft.
aquathermie
Voordelen aquathermie
Duurzame warmte
Betrouwbare energiebron
Verbetert waterkwaliteit
Veel energiepotentie
Nadelen aquathermie
Vergunningen nodig
Variërende temperaturen
Tijdrovend proces
Invloed ecologie
Cijfers & onderzoek aquathermie
Aquathermie in beeld
Wist je dit over aquathermie?
Er zijn meer dan 90 projecten in Nederland die gebruik maken van aquathermie
Aquathermie heeft de potentie om in 55% van onze energiebehoefte te voorzien
Met aquathermie haal je ongeveer 42 Megajoule warmte 10 m3 water wat neerkomt op 1,2 m3 gas
Aquathermie is een duurzame vorm van energie, waarbij geen CO2 vrijkomt
Veelgestelde vragen over aquathermie
Wat is aquathermie?
Aquathermie is een verzamelterm voor het winnen van thermische energie uit oppervlaktewater, afvalwater of drinkwater. In potentie is het mogelijk om ruim 200 petajoule aan energie te winnen uit Nederlands oppervlaktewater. Dit staat gelijk aan zo’n 6 miljard m3 aardgas en 57 miljard kWh aan stroom.
Gebruiken we in Nederland ook aquathermie?
Nederland gebruikt aquathermie alleen als proef in zo’n 90 projecten, zoals bijvoorbeeld in Helmond waar 6.500 woningen hun warmte krijgen uit oppervlaktewater.
Kan ik zelf energie opwekken met aquathermie?
Nee, voor het winnen van thermische energie middels aquathermie zijn vergunningen nodig. Bovendien is het winnen van energie op deze manier erg duur. Je kunt wel gebruik maken van aquathermie als je woning is aangesloten op een warmtenet bijvoorbeeld.
Waarom gebruiken we geen zeewater voor aquathermie?
Thermische energie winnen uit zeewater kan zeker, maar is in Nederland (nog) niet meegenomen de potentieberekening. Waterbeheerders hebben alleen de potentie van oppervlaktewater en afvalwater in kaart gebracht, omdat zeewater in principe oneindig is. Een aantal Scandinavische landen en Schotland passen aquathermie met zeewater al wel toe.
