Matige kwaliteit

Volgens de onderzoekers wordt het ingezamelde plastic afval verwerkt tot een nieuw basisproduct van “matige kwaliteit dat beperkt bruikbaar is”. Daarom moet volgens het CPB niet nog meer plastic ingezameld worden, maar moet er juist naar andere oplossingen gekeken worden. Zo zou er na het inzamelen van plastic nog verder gesorteerd moeten worden. Daardoor gaat de kwaliteit van de gerecyclede kunststof omhoog. “Dit leidt weliswaar tot hogere kosten, maar ook tot meer milieuwinst.”

Bioplastic

Het CPB zegt dat er onder meer geïnvesteerd kan worden in technologische ontwikkelingen die plasticdeeltjes uit water kunnen filteren. Volgens het CPB zijn bioplastic en recycling maar beperkte alternatieven voor de fossiele productie van kunststof. Het beleid rond het recyclen van plastic is bovendien sterk gericht op het vergroten van de hoeveelheid ingezameld materiaal. Dat leidt alsnog tot een grote hoeveelheid plastic dat in de verbrandingsoven belandt. De bijdrage van het recyclen van plastic aan de reductie van de CO2-uitstoot is volgens de onderzoekers beperkt. De uitstoot die met het recyclen wordt verminderd is ongeveer 0,1 tot 0,15 procent van de totale uitstoot in Nederland. “Er is ook geen directe relatie te leggen tussen het recyclen van kunststof en het terugdringen van zwerfafval en plastic in het oppervlaktewater; de zogeheten plasticsoep.”

90 procent gerecycled

Hoewel er meer ingezameld wordt om te recyclen, betekent dat niet dat recyclebaar afval ook altijd terecht komt in nieuwe producten. De huidige lage olieprijs leidt er toe dat het gebruik van nieuw plastic soms goedkoper is. Volgens het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) en milieuorganisatie Natuur & Milieu is nu gangbaar dat zo’n 90 procent van het verzamelde plastic wordt gerecycled. Op dit moment verdwijnt hooguit 10 procent in verbrandingsovens, om warmte en elektriciteit mee op te wekken.

Statiegeldsysteem

Tot 2007 werd in Nederland alleen plastic uit het statiegeldsysteem en plastic uit bedrijfsafval gerecycled en werd nog nauwelijks plastic verpakkingsafval van huishoudens ingezameld en gerecycled. Na de invoering van nieuwe inzamelsystemen en het scheiden van afval nadat het opgehaald is, is dit sterk gestegen: van 25,2 kiloton (kton) in 2009 tot 162 kton in 2014. In Nederland bestaat restafval voor ongeveer 14 procent uit kunststof. Kunststof zwerfafval bestaat voor ruim 90 procent uit verpakkingen. Een van de oplossingen is volgens de onderzoekers uitbreiding van het statiegeldsysteem. “Dat geeft gebruikers een prikkel om afval in te zamelen in plaats van weg te werpen.”