Wat is een energiegemeenschap?
Een energiegemeenschap is een groep bewoners of bedrijven die samen energie opwekken, opslaan, delen en gebruiken. Het samen opwekken van energie bestaat al langer als energiecoöperatie, maar een energiegemeenschap gaat dus nog veel verder. Bewoners in een straat kunnen zo bijvoorbeeld al hun zonne-energie opslaan in een buurtbatterij, om die later weer te gebruiken in huis of voor het opladen van de elektrische auto. Deze vorm van samenwerken wordt ook wel Local4Local genoemd.
Doel van een energiegemeenschap
Een stabiele stroomprijs en het afstemmen van vraag en aanbod zijn de belangrijkste doelen binnen een energiegemeenschap. Het lokaal afstemmen van opwek en energieverbruik ontlast niet alleen het stroomnet, maar zorgt dus ook voor een lagere stroomprijs én het is nog heel erg duurzaam ook. Bovendien weet je precies waar je duurzame stroom vandaan komt. Een mooi voorbeeld van een energiegemeenschap is Aardehuis.
Meedoen met een energiegemeenschap
Door de nieuwe Energiewet krijgen energiecoöperaties en bewonersinitiatieven juridisch meer mogelijkheden als energiegemeenschap. Binnen een energiegemeenschap werken bewoners, bedrijven en lokale overheden samen, waarbij ze een eerlijke, stabiele prijs voor hun stroom of warmte afspreken, zonder winstoogmerk. Bovendien hebben zij democratische zeggenschap over dit energiesysteem. Op dit moment zijn er al meer dan 700 samenwerkingen actief in de vorm van energiecoöperaties, burgercollectieven of bewonersinitiatieven. De kans is dus groot dat je al mee kunt doen met een bestaand initiatief.
Energiegemeenschap opstarten
Het opstarten van een energiegemeenschap is een behoorlijke klus. Zo moet je eerst een businesscase opzetten voor het realiseren van je energieproject. Hierbij moet je denken aan een zonnepark, zonnedaken, windmolen of een windpark. Daarna zorg je voor de financiering via bijvoorbeeld crowdfunding, waarbij je ook gebruik kunt maken van de SCE-subsidie. De volgende stap is het vinden van een energieleverancier en het realiseren van de juiste aansluiting op het stroomnet. Na het voltooien van deze stappen is het tijd voor de realisatie. Behoorlijk veel werk dus, maar gelukkig zijn er een aantal stichtingen die je hierbij kunnen ondersteunen:
Stichting Hier
Local4Local
Energiesamen
Deze initiatieven helpen je ook verder als je bijvoorbeeld samen met je buren de zonnestroom van je eigen dak wilt opslaan en delen.
Aandelen en obligaties
Het kan ook simpeler. Via aandelen of obligaties kun je ook deelnemen aan bestaande initiatieven. Zo koop je voor een klein (of groot) bedrag een aantal zonnedelen of winddelen. Hiermee stimuleer je duurzame initiatieven én het levert je ook nog een aardige duit op. Let op, beleggen is niet zonder risico's. Enkele voorbeelden waar je terecht kunt zijn:
Energie delen met de buren
Veel mensen vragen zich af of je de overtollige energie van de zonnepanelen niet gewoon kan delen met de buren. Het is helaas niet toegestaan om aansluitingen of meterkasten van verschillende WOZ-objecten met elkaar te verbinden, maar er zijn wel andere mogelijkheden om de zonnestroom te delen.
Samenvoegen energiecontract
Het samenvoegen van energiecontracten is verreweg de meest eenvoudige manier om je overtollige zonnestroom met de buren te delen. Het enige probleem is dat energieleveranciers niet bepaald in de rij staan om dit voor je te doen. Vanuit commercieel oogpunt van de energieleveranciers levert dit namelijk niet zoveel op. Toch past dit wel binnen de duurzame strategie en het klimaatbeleid dat steeds meer energieleveranciers als doel stellen.
Inzetten buurtbatterij
De inzet van een een buurtbatterij kan ook. De zonnepanelen worden dan aangesloten op de buurtbatterij, die vervolgens de overtollige zonnestroom opslaat en verdeelt over de aangesloten woningen. Een buurtbatterij koop je samen bij een gespecialiseerd installatiebedrijf.
De virtuele aansluiting
Een ander optie is het aanleggen van een virtuele aansluiting in de woning waar de zonnepanelen liggen. Je sluit een deel van de zonnepanelen op de virtuele aansluiting aan en de buurman regelt een energiecontract voor deze virtuele aansluiting. Op deze manier lever jij geen energie terug en krijgt de buurman een vergoeding.
Onderzoek energiegemeenschappen
TNO: Potentie (2025)
CE Delft: Potentie (2024)
Hier: Knelpunten (2024)
Energiegemeenschappen in beeld
Aantal energiecoöperaties in Nederland blijft groeien
Het aantal lokale energiecoöperaties is ook dit jaar flink gestegen. Steeds meer mensen gaan samen aan de slag met duurzame energie. Dit blijkt uit de jaarlijkse Lokale Energie Monitor van Hier Opgewekt.
Energie besparen
Energie besparen is veel eenvoudiger én goedkoper dan je denkt. Simpelweg de verwarming een graadje lager zetten levert bijvoorbeeld al een enorme energiebesparing op en verlaagt je energierekening fors. Met onze handige tips bespaar je niet alleen energie, maar ook geld. Alle prijzen en kosten genoemd in dit artikel hebben peildatum 1 januari 2026.





















