Omvormer zonnepanelen

Wat doet een omvormer voor zonnepanelen?

Een omvormer (ook wel inverter genoemd) zet de binnenkomende gelijkstroom (DC) van de zonnepanelen om naar wisselstroom (AC), waardoor de opgewekte stroom meteen te gebruiken is in de woning. De omvormer wordt meestal zo dicht mogelijk bij de zonnepanelen geplaatst. Je hebt 2 soorten omvormers: de string omvormer en de micro-omvormer.

Wat is een string omvormer?

Op een string omvormer kun je grote groepen (strings) zonnepanelen aansluiten. De string omvormer is voorzien van MPP-trackers, die ervoor zorgt dat de stroomproductie zo hoog mogelijk is bij een bepaalde temperatuur en lichtintensiteit. Een MPP-tracker berekent voortdurend de optimale verhouding tussen de Spanning (Volt) en het Vermogen (Watt), zodat de groep zonnepanelen steeds het hoogst mogelijke vermogen levert. Hoe meer MPP-trackers, hoe beter de opbrengst. De meeste string omvormers zijn voorzien van 1 of 2 MPP-trackers. Een string omvormer voor 12 zonnepanelen (5 KW) kost gemiddeld 1.000 euro en gaat 10 tot 15 jaar mee.

Wat zijn micro-omvormers?

Micro-omvormers zijn kleine omvormers die op de achterkant van het zonnepaneel gemonteerd zijn. Elk zonnepaneel (en soms 2, 3 of 4 zonnepanelen) hebben dus hun eigen omvormer. De micro-omvormer regelt de optimale verhouding tussen Spanning (Volt) en Vermogen (Watt) per zonnepaneel, waardoor schaduw geen invloed heeft op de gehele set zonnepanelen. Een micro-omvormer kost gemiddeld 110 euro en gaat 15 tot 35 jaar mee.

Hybride omvormers voor energieopslag

Zowel string omvormers als micro-omvormers zijn ook verkrijgbaar in een hybride vorm. Deze hybride omvormers zijn geschikt voor thuisbatterijen en andere opslagsystemen in combinatie met zonnepanelen. Je hebt dan maar 1 omvormer nodig voor zowel je zonnepanelen als de thuisbatterij. Een hybride omvormer voor 12 zonnepanelen (5 KW) kost gemiddeld zo'n 1.250 euro. Hybride micro-omvormers kosten gemiddeld 150 euro per stuk.

Power Optimizers

Voor het oplossen van het schaduwprobleem bij een string omvormer kun je elk paneel voorzien van een Power Optimizer. Een Power Optimizer is een klein kastje met daarin losse MPP-trackers en zorgt ervoor dat elk zonnepaneel afzonderlijk het hoogste vermogen geeft. Hierdoor heeft schaduw minder invloed op de hele groep zonnepanelen. Een Power Optimizer kost ongeveer 55 euro. Power Optimizers gaan ongeveer 25 jaar mee. Onder andere Enphase, Huawei, Solaredge en Tigo Energy leveren Power Optimizers.

Bypass Diodes

De nieuwste generatie zonnepanelen hebben Standaard Optimizers (bypass diodes), die de elektrische stroom wel omleiden, maar niet maximaliseren, zoals Power Optimizers wel doen.

Wat zijn de oplossingen voor schaduw op zonnepanelen?

Voordelen en nadelen string omvormers en micro-omvormers

Het grootste nadeel van een string omvormer is dat deze de optimale verhouding van de zonnepanelen per groep (serie) panelen regelt. Als één van de zonnepanelen in de schaduw valt heeft dit veel invloed op de opbrengst van de rest van zonnepanelen. Dat is bij micro-omvormers niet het geval, omdat deze de verhouding per zonnepaneel regelt. Een nadeel van micro-omvormers is dat deze bij een defect slecht bereikbaar zijn en het paneel gedemonteerd moet worden voor herstel, terwijl de string omvormer goed bereikbaar is op de zolder of in de technische ruimte.

Omvormer kopen? Let hier op!

De omvormer bepaalt voor een groot deel het rendement van je zonnepanelen. Het is dus belangrijk om de juiste omvormer aan te schaffen. Dit zijn de belangrijkste eigenschappen waar je op moet letten:

Kiezen voor een 1-fase of 3-fase omvormer

Het is verstandig om vanaf ongeveer 8 zonnepanelen (3,6 KW) te kiezen voor een 3-fase omvormer. Op deze manier verdeel je de opgewekte stroom netjes over meerdere fasen in huis en neemt de kans op het uitvallen van je omvormer af. Vanaf 5 KW (ongeveer 11 zonnepanelen) is het zelfs verplicht om de zonnepanelen over 3-fasen te verdelen. Let op, je hebt hiervoor wel een 3-fase aansluiting nodig, Deze vraag je aan bij de netbeheerder.

Certificaat omvormer

Een omvormer moet voldoen aan de Europese richtlijnen, zoals vastgesteld in de NEN-EN 5049. De meeste omvormers die in Nederland verkrijgbaar zijn, voldoen hier aan. Zie ook de conformiteitslijst van Netbeheer Nederland. Als de omvormer niet voorzien is van een certificaat mag je deze niet aansluiten op het stroomnet en kun je de fabrikant hierover informeren.

Uitlezen van omvormers

Kies altijd een omvormer met de mogelijkheid om deze te monitoren via een app of display. De elektriciteitsmeter kan namelijk niet zien hoeveel stroom de zonnepanelen opwekken. Het is dus handig als je omvormer een display heeft of via wifi, usb of bluetooth uitgelezen kan worden.

Garantie op omvormers

Een string-omvormer gaat gemiddeld zo’n 10 tot 15 jaar mee en er wordt meestal een garantie van 5 of 10 jaar afgegeven. Bij micro-omvormers is de garantieperiode meestal langer, omdat deze ook een langere technische levensduur hebben van 15 tot 35 jaar.

Waarom valt mijn omvormer uit?

Door de grote hoeveelheid zonnepanelen heeft het stroomnet het steeds lastiger. Zeker op zonnige momenten en koel weer wordt er veel stroom teruggeleverd. Omdat er dan juist weinig afname van stroom is ontstaat er "overspanning" op het stroomnet. Overspanning zorgt ervoor dat je omvormer uitvalt. Alle omvormers zijn namelijk voorzien van een overspanningsbeveiliging die inschakelt als de spanning boven de 253 Volt komt. Deze overspanningsbeveiliging is een fabrieksinstelling in de omvormer en mag maximaal op 253 Volt zijn ingesteld. De netbeheerder kan deze niet wijzigen of instellen.

Uitbreiden stroomnet of zelf verbruiken

Zo kan het bijvoorbeeld voorkomen dat je eerst nooit last had van een uitvallende omvormer, maar sinds de buren zonnepanelen hebben opeens wel. Dit komt omdat de stroom die de buren terugleveren, de spanning die bij jou binnenkomt flink opdrijft. De enige echte oplossing is dat deze stroom niet terugkomt op het stroomnet óf dat het stroomnet fors wordt uitgebreidt.

Tips om een storing op de omvormer te voorkomen

Omvormer veilig aansluiten

Het installeren van zonnepanelen blijft nog steeds vakwerk. Kies daarom niet zomaar voor de goedkoopste offerte, maar weeg ook de deskundigheid van de installateur mee in je keuze. Is deze aangesloten bij een keurmerk? Heeft de installateur zegelrecht en wat zeggen de reviews over de installateur? Een goede installateur is altijd kritisch op de veiligheid van jouw meterkast en houdt altijd onderstaande tabel aan voor het maximaal aan te sluiten zonnepanelen.

Welk bedrijf plaatst zonnepanelen?

Controleer je omvormer regelmatig

De meeste omvormers hangen op zolder of een andere plek waar je nooit komt. Na een tijdje kijk je er waarschijnlijk niet meer naar. Het komt regelmatig voor dat een storing op de omvormer pas maanden later wordt ontdekt. Zorg er dus voor dat je de omvormer kunt uitlezen via een app of regelmatig het display van de omvormer controleert.

Omvormers in beeld